Kalejdoskop to newsletter wysyłany co 2 tygodnie. Zawiera streszczenia artykułów/filmów/badań/nagrań z zakresu funkcjonowania człowieka, zdrowia, aktywności fizycznej, produktywności, rozwoju, psychologii oraz przydatne aplikacje, ciekawostki i wskazówki.
Cześć!
Czytasz pierwszy w roku 2023 Newsletter Kalejdoskop, życzę Ci więc w tym roku tego, co najlepsze, najbardziej odpowiednie dla Ciebie i dające największą satysfakcję. Na siłowniach widać więcej ćwiczących, na ulicach więcej biegających (a może wcale nie, tylko tak nam się wydaje? ;)), a ja mam nadzieję, że Ty nie tylko z okazji nowego roku podejmujesz w życiu pozytywne, korzystne zmiany. Pamiętaj, że “życie” to wielki, połączony system i jedne zachowania mają wpływ na drugie. Dlatego wprowadzanie drobnych zmian gdziekolwiek się da, może odbić się (od razu albo w przyszłości) pozytywnie na innych aspektach. Często przeceniamy co możemy zrobić w dzień, a nie doceniamy tego, co możemy zrobić w 5 lat. Życzę przyjemnego czytania!
1. Uzależnienie od smartfona – a raczej od czynności, które na nim wykonujemy – to “problem dzisiejszych czasów”. Według dostępnych w internecie statystyk, 86% ludzi na świecie używa smartfona. Te małe urządzenia są wyjątkowo pozytywnym skutkiem rozwoju technologii, pozwalają na dostęp do niemal nieskończonej wiedzy w ciągu kilkunastu sekund. Jednak oprócz jego pozytywnych funkcji, możemy dopatrzeć się także takich, które mają potencjał uzależniający. Są to np. gry, social-media, strony z newsami, seriale, szybka komunikacja, pornografia i inne. Ten fakt w połączeniu z ogromną ilością użytkowników smartfonów – w tym także dzieci – sprawia, że często nie możemy oderwać się od urządzeń, na czym zaczyna cierpieć nasze zdrowie.
W artykule znajdziesz szczegółowy opis problemu oraz konkretne, różnorodne metody jak ograniczyć użycie smartfonów i zmniejszyć ich potencjał uzależniający.
– Jak odstawić smartfona i odciąć się od uzależnienia od niego? (Artykuł, PL)
#uzależnienia #psychologia #smartfon
2. Merytoryka zanika. Kojarzysz film Idiokracja? To prześmiewczy, komediowy film pokazujący “upadek ludzkości” w wyniku degradacji inteligencji. Jak do tego doszło? Cóż… inteligentni ludzie przestali się rozmnażać, a ci z nizin społecznych zbyt długo się nie zastanawiali nad tym, czy mieć kolejne dziecko. Byłby to kolejny śmieszny film science fiction, gdyby nie fakt, że w dużej mierze oddaje on rzeczywistość. Obserwując zachodnią cywilizację – znaną z najwyższego na świecie rozwoju – widzimy niską dzietność oraz coraz późniejszy wiek zostania rodzicem. Inaczej jest w krajach ubogich, gdzie często na jedną kobietę przypada więcej niż 6 dzieci. Wizja ta jest przerażająca, gdy dodatkowo zaobserwujemy trwającą aktualnie degradację merytoryki w mass mediach. Coraz rzadziej oglądamy długie, merytoryczne produkcje – zamiast tego często wolimy obejrzeć krótki, głupawy film na TokToku. I faktycznie, Ty, drogi Czytelniku, najprawdopodobniej nie należysz do tego grona. Mowa jednak o przeciętnych osobach, a więc większości populacji.
Co możemy z tym zrobić? Rozpowszechniajmy treści merytoryczne i uświadamiajmy innych, gdzie jest problem. I nie, nie ma większego sensu mówienie, że “to sprawi, że ludzkość za 500 lat wyginie”. Zdobywanie wiedzy merytorycznej to klucz do wysokiej jakości życia, umiejętności radzenia sobie, dobrej komunikacji, zdrowia i szczęśliwych relacji. Im więcej czasu spędzasz na “odmóżdżaczach”, tym mniej wartościowej, użytecznej przez całe życie wiedzy będzie w Twojej głowie.
– Jak upadnie społeczeństwo? Analiza Idiokracji (Film/animacja/audio, PL)
PS: jeśli chcesz obejrzeć cały film, dostępny jest on m.in w Internetowym Archiwum: https://archive.org/details/Idiocracy_201507
#człowiek #społeczeństwo #inteligencja
3. Jak NIE schudnąć?
— Bądź ofiarą: żyj w przekonaniu, że masz tak ciężko i tak źle, że dosłownie nie da się schudnąć. Twoja praca, rodzina, problemy hormonalne i wszystko inne stoi na Twojej drodze.
— Nie wierz w deficyt kaloryczny: obwiniaj wolny metabolizm, hormony i swój wiek. Na pewno masz deficyt kaloryczny (choć nie sprawdzasz ile dokładnie jesz) i na pewno bardzo dużo wydatkujesz poprzez aktywność fizyczną, w końcu oprócz pracy siedzącej ćwiczysz aż 2x w tygodniu!
— Podążaj za modą: zamiast skutecznych, prostych i sprawdzonych metod, kombinuj. Jak najwięcej kombinuj i najlepiej zrób detoks.
— Wierz w magię suplementów: w końcu to one są najważniejsze, prawda?
— Doktoryzuj się: zanim zaczniesz robić cokolwiek, poświęć 10 lat na zdobywanie wiedzy, w końcu bez tego nie da się zacząć.
Jest jeszcze wiele takich “porad”, które stosują osoby mające ciągle problemy. Cóż, można powiedzieć: taka nasza natura. Ale ciut bardziej serio: jeśli masz problem z odchudzaniem lub znasz kogoś, kto ma taki problem, wyślij mu to nagranie. Jest ono trochę jak zimny prysznic, proste i konkretne. W 99% przypadków nie ma przeszkód, aby schudnąć, o ile naprawdę weźmiemy się za siebie, a nie będziemy ciągle szukać wymówek.
– Jak NIE schudnąć i NIGDY nie być w dobrej formie *antyporadnik* (Film/audio, PL)
Sprawdź też poradnik “Jak schudnąć”: https://sebastianchudziak.pl/jak-schudnac/
#odchudzanie #dieta #odżywianie
4. Sen jest ważniejszy, niż większości z nas się wydaje. Osobiście uważam, że sen powinien mieć priorytetowe znaczenie ponad innymi prozdrowotnymi akcjami, jak np. dodatkowa godzina treningu, poświęcenie więcej czasu na przygotowanie jedzenia czy pójście do sauny. Mówiąc prościej: sen powinien być na pierwszym miejscu podczas układania planu każdego dnia. Dlaczego? Odpowiada nauka, a w zasadzie tysiące badań nad snem. Część aspektów zdrowotnych powiązanych z wysypianiem się to m.in.: wspomaganie odchudzania i utrzymania masy mięśni, kontrola apetytu, poprawa odporności, mniejsze ryzyko depresji, większe zdolności umysłowe (m.in pamięć), wspomaganie gospodarki insulinowej, modulowanie wielu hormonów (m.in. testosteron, kortyzol, hormony tarczycy, hormon wzrostu). Jeśli poszukamy głębiej, znajdziemy inne liczne powiązania, które dotyczą tak samo aspektów umysłowych (większa wydajność w pracy, wyższy poziom energii) jak i utożsamianych z ciałem (nawet zmniejszenie ryzyka nowotworów). Warto pamiętać, że wysypianie się zwiększa także bezpieczeństwo – np. w transporcie. Wysypianie się powinno być powodem do dumy i dowodem dbania o siebie, a nie – jak często nadal się uważa – objawem lenistwa.
– Physical Health and Sleep (Artykuł, ENG)
https://www.sleepfoundation.org/physical-health
– How important is sleep? (Artykuł, ENG)
https://examine.com/articles/how-important-is-sleep/
#sen #zdrowie #nauka
5. Hiperboliczne obniżenie wartości – to teoria mówiąca o tym, że ludzie preferują otrzymywanie wcześniejszych zysków od późniejszych, a tendencja ta nasila się proporcjonalnie do czasu, jaki oddziela “teraz” i “później”. Jak to działa i dlaczego? Jeśli dostaniemy coś teraz, np. 100 złotych dziś kontra 120 zł za 2 tygodnie, istnieje duża szansa, że wybierzemy 100 zł dziś. Jednak gdy ktoś zapyta nas czy wolimy 100 zł za rok lub 120 zł za rok i dwa tygodnie… jest duża szansa, że wybierzemy drugą opcję. W zwykłym, codziennym życiu nie mamy jednak tak oczywistych i łatwych do przekalkulowania wyborów. W przypadku otrzymania pieniędzy, możemy przekalkulować możliwości inwestycji, inflację itp. W codziennych życiowych wyborach to nie jest takie proste. Jak bowiem porównać np. zjedzenie dzisiaj bardzo dobrego ciastka kontra wyjazd na wakacje za pół roku? Mechanizm ten sprawia, że często odkładamy realizację podstawowych czynności, jak np. nauka czy niepilne, ale ważne prace. Brzmi jak… prokrastynacja 🙂 Co więc możemy z tym zrobić?
— Spróbuj wczuć się w przyszłego siebie. Czasem wydaje nam się, że kiedyś będzie więcej motywacji, dyscypliny… ale prawdopodobnie nie będzie. Tu i teraz budujesz te cechy, same nie przyjdą.
— Planuj konkretne kroki i konsekwentnie je realizuj (np. odkładaj co miesiąc konkretną sumę pieniędzy, najlepiej automatycznie).
— Dziel duże cele na mniejsze. Zawsze łatwiej napisać jedno zdanie, niż całą książkę.
– Hyperbolic Discounting: Why You Make Terrible Life Choices (Artykuł, ENG)
https://www.nirandfar.com/hyperbolic-discounting-why-you-make-terrible-life-choices/
#prokrastynacja #błędypoznawcze #psychologia
6. Wiedza ekonomiczna społeczeństwa jest jak Potwór z Loch Ness – wielu o niej słyszało, istnieją doniesienia, ale w sumie to nikt nie widział i nie ma dowodów na jej istnienie. Choć brzmi to śmiesznie, to przykre. Umiejętność oszczędzania wśród Polaków jak bardzo niska i znaczna część społeczeństwa bardzo słabo radzi sobie z finansami osobistymi. Choć wydaje się, że to wina stosunkowo niskich zarobków, to pod tym względem wcale nie wypadamy tak źle. Zdecydowanie bardziej winne są inne czynniki, a jeden z nich jest dość polityczny: to tzw. państwo opiekuńcze, czyli takie działania “państwa”, które chronią przed konsekwencjami popełnianych błędów (przykład: wakacje kredytowe). I niestety ciężko o dobre, systemowe rozwiązanie, które rozwiąże problem. Jedynie konkretna, rzetelna edukacja na własną rękę wydaje się rozwiązaniem, przynoszącym realne efekty.
– Polacy nie umieją oszczędzać – prof. Dominika Maison i Filip Lamański (Audio/video-rozmowa, PL)
Sprawdź też mój podcast o finansach osobistych: https://sebastianchudziak.pl/pnz24/
#finanse #oszczędzanie #ekonomia
7. Magnez – wyjątkowo popularny pierwiastek, który przez producentów suplementów uznawany jest jako remedium na wszystko: od zmęczenia, przez stres, depresję, po skurcze mięśni. Rzeczywistość jak zwykle nie jest zerojedynkowa i warto pamiętać, że faktycznie niedobór magnezu może współtowarzyszyć takim schorzeniom, jednak to nie jest tak, że suplementacja magnezem wyleczy nas ze wszystkich dolegliwości. Często czynników jest więcej i mają one wzajemne powiązania. Nie powinniśmy więc traktować magnezu jako lek, ale zawsze dociekać wszelkich możliwych przyczyn problemów. Przykładowo, skurcze mięśni mogą nie wynikać wcale z niedoboru magnezu, ale np. odwodnienia i/lub niedoboru soli lub potasu. Gdy widzimy u siebie pogorszenie zdrowia, warto po prostu udać się do lekarza, który pomoże zdiagnozować problem. Jeśli chodzi o sam magnez – możemy go suplementować, ponieważ istnieje niewielkie ryzyko przedawkowania, a wiele osób ma jego niedobory.
– Czy MAGNEZ naprawdę zwalcza zmęczenie, stres i depresję? 🥱 (Audio/video, PL)
#magnez #suplementy #zdrowie
8. Wszyscy popełniamy błędy – jedni częściej, drudzy rzadziej. Zwykle nie lubimy popełniać błędów, szczególnie tych poważnych. Dlatego warto uczyć się na błędach innych. Tutaj mogą przyjść nam z pomocą… rzeczy, których ludzie żałowali na łożu śmierci. Brzmi to poważnie i tak samo warto to potraktować. W końcu nie chcemy popełniać tych samych błędów, prawda? 🙂
— Ludzie żałują, że nie mieli większego dystansu do życia: często za dużo martwią się rzeczami, które się nigdy nie wydarzą, a gdy dzieje się źle, zapominamy o tym, że w końcu “wyjdzie słońce”.
— Ludzie żałują, że za bardzo przejmowali się tym, co myślą inni: bądź sobą i rób, co czujesz, że jest dobre – o ile tylko nie krzywdzisz innych.
— Ludzie żałują, że zmarnowali tyle czasu: narzekają, że mają go mało – a ten, który mają, traktują z rozrzutnością.
— Ludzie żałują, że się bardziej nie cieszyli życiem: dobra zabawa to coś produktywnego, warto tylko nauczyć się, co naprawdę daje przyjemność i satysfakcję, a nie jest jedynie pustą rozrywką.
— Ludzie żałują, że nie byli bardziej życzliwi i kochający: często ranimy tych, których kochamy najbardziej. I na to warto zwracać uwagę – aby nie dać się swoim emocjom.
– 5 rzeczy, których ŻAŁUJĄ ludzie na łożu śmierci (Audio/video, PL)
#psychologia #błędy #wiedza
9. Pracujesz w systemie pomodoro? To system, w którym pracujemy przez 25 minut, robimy 5 minut przerwy, a po 4-6 takich sesjach wykonujemy dłuższą przerwę. Wiele osób używa go, aby pracować zadaniowo, np. przy pisaniu tekstu, grafice, montażu video, programowaniu, czytaniu itd. Sprawdź jednak system 90/15, tj. 90 minut pracy i 15 minut przerwy. W przypadku wielu osób i niektórych będzie on równie skuteczny lub skuteczniejszy, ponieważ pozwala na dłuższy “deep work”, tj. pracę bez przerywania. Jeśli Twoim problemem nie jest skupienie i nie tracisz koncentracji po 30-60 minutach, wypróbuj ten tryb. W moim przypadku sprawdza się on o wiele lepiej od pomodoro w naprawdę wielu sytuacjach. Ta wskazówka nie ma na celu przekonania Cię, że klasyczne pomodoro 25/5 jest w jakikolwiek sposób złe. Najzwyczajniej: warto próbować różnych systemów pracy, a nie zamykać się tylko na jeden. Inne opcje to np. 60/10, 45/10 itp.
– Wskazówka/lifehack/inspiracja, bez linku
#pomodoro #praca #produktywność
10. Raz na jakiś czas, np wraz z początkiem roku lub co kwartał, warto dokonać “rewizji spożywanych treści w internecie”. Mówiąc inaczej – warto na spokojnie, bez emocji zastanowić się, czy subskrybowane kanały, obserwowane profile i czytane strony wnoszą pozytywną, długoterminową wartość w nasze życia, a czy nie są to przypadkiem tylko proste, nic nie zmieniające newsy. Te ostatnie wydają się dla nas ważne, ponieważ bardziej oddziałują na układ nagrody. Jednak jeśli podejdziemy do tego na chłodno, może okazać się, że nie są nam w ogóle potrzebne.
Przykładowo – szukamy informacji na temat wojny i poświęcamy bardzo dużo czasu, aby się do niej pozornie przygotować, gdyby okazało się, że np. za 10 lat dotknie naszego kraju. Jednak gdybyśmy cały ten czas przeznaczyli np. na edukację, to pozwoliłoby nam zarobić więcej pieniędzy, przez co w ewentualnej trudnej sytuacji lepiej sobie poradzimy lub bez trudu wyjedziemy w inne miejsce. Oczywiście nie chodzi o całkowite odcięcie się od newsów i ciekawostek. Chodzi o właściwe proporcje. 10 minut dziennie przeznaczone na newsy z pewnością wystarczająco, aby nie ominęło Cię to, co najważniejsze.
– Wskazówka/lifehack/inspiracja, bez linku
#newsy #ciekawostki #informacje
Przypomnienie: Już 29 stycznia odbędzie się 31. finał WOŚP, a ja będę brał udział w akcji Podcasty Dla WOŚP. Jest to całodzienny stream na żywo, w którym wystąpi mnóstwo wspaniałych twórców podcastów, więc koniecznie zarezerwuj sobie czas w ostatnią niedzielę stycznia.
Tutaj więcej informacji: https://podcastydlawosp.pl/
Kliknij tutaj aby dodać wydarzenie do kalendarza: https://podcastydlawosp.pl/dodaj/
Złota Myśl Na Dziś: Największą przeszkodą w życiu są oczekiwania, które sprawiają że czekasz na jutro i marnujesz dzisiaj.
Co najbardziej Ci się spodobało? Daj znać, odpowiadając na ten e-mail lub w komentarzu. Przekręcenie kalejdoskopu zajmie mi chwilę. Kolejny numer newslettera przeczytasz już za 2 tygodnie. Pamiętaj, aby zaprosić swoich znajomych do zapisania się na stronie: https://sebastianchudziak.pl/kalejdoskop 🙂
Zachęcam do słuchania mojego podcastu “Podcast Na Zdrowie”: https://sebastianchudziak.pl/nazdrowie/
… oraz śledzenia moich kanałów na YouTube: https://www.youtube.com/c/SebastianChudziak/
https://www.youtube.com/channel/UCWGDvxGuPUH6UCN-GYjgTOw
Archiwum Newslettera jest dostępne na stronie https://sebastianchudziak.pl/kalejdoskop/
Jeśli chcesz pomóc w rozwoju Newslettera i otrzymywać jeszcze lepsze treści, wypełnij proszę tę ankietę: https://forms.gle/ZK5Bf2jZoCXjMtaK7
Pozdrawiam,
Sebastian
Zapisz się:
Jeśli formularz nie jest dostępny lub nie działa, wyłącz dodatki blokujące reklamy/skrypty. Na tej stronie niemal w ogóle nie ma reklam 🙂