Kalejdoskop to newsletter wysyłany co 2 tygodnie. Zawiera streszczenia artykułów/filmów/badań/nagrań z zakresu funkcjonowania człowieka, zdrowia, aktywności fizycznej, produktywności, rozwoju, psychologii oraz przydatne aplikacje, ciekawostki i wskazówki.
Cześć!
Mówią, że wraz z wiekiem czas upływa coraz szybciej, a odwrócenie tego trendu następuje dopiero po przekroczeniu bariery “wieku średniego” lub później. Dosłownie przed chwilą wysyłałem świąteczny newsletter, a dziś mijają 4 tygodnie od tego wydarzenia. Czas jest zasobem, który jest niezwykle ograniczony i niezwykle cenny, dlatego warto poświęcać go na rzeczy, które realnie nas interesują, bawią, uczą i rozwijają. Co więcej, jakkolwiek smutno to nie brzmi: nigdy nie wiemy, kiedy skończy się nasz czas – tym bardziej warto go rozsądnie wykorzystywać, a nie marnować. Ten newsletter zbiera dla Ciebie ciekawe treści, narzędzia, streszczenia i inspiracje, które pomogą Ci w rozwoju, edukacji i zaspokojeniu wiedzy. Przyjemnego czytania!
Przypomnienie: 29 stycznia 2023 odbędzie się akcja Podcasty Dla WOŚP, w której biorę udział i na żywo, wraz z twórcami podcastu Razem Lepiej przedstawię Ci inspiracje, wskazówki i dobre rady, które być może pozytywnie zmienią coś w Twoim życiu. Jeśli czytasz ten newsletter po 2023-01-29, poszukaj zapisu z wydarzenia na stronie www lub kanale YouTube Podcasty Dla WOŚP.
Szczegóły akcji: https://podcastydlawosp.pl/
Dodaj do kalendarza: https://podcastydlawosp.pl/dodaj
1. Psychodeliki – przyszłość w leczeniu zaburzeń psychicznych czy może tylko chwilowa moda? Na te pytania nie znamy odpowiedzi, wiemy jednak, że o psychodelikach jest coraz głośniej, coraz częściej się je bada i coraz więcej mówi się, że są w stanie pomóc uporać się z zaburzeniami zdrowia psychicznego.
Z podlinkowanego poniżej odcinka podcastu dowiesz się czym psychodeliki są i jak działają, jakie jest ich aktualne zastosowanie w medycynie oraz jakie perspektywy rysują się nad ich zastosowaniem w przyszłości.
– Psychodeliki – zastosowanie i perspektywy [Podcast Na Zdrowie #026] (Podcast, PL)
Wersja Youtube: https://www.youtube.com/watch?v=qSFZep9_XVY
#psychodeliki #psychiatria #medycyna
2. Mikrobiom jelitowy to ogólne określenie na bakterie i inne drobnoustroje, zasiedlające nasze jelita. Pozornie wydaje się, że nie jest to sprawa najwyższej wagi, lecz mnóstwo badań mówi, że pozory mylą. Jelita opisywane są jako “drugi mózg” i faktycznie, skład mikrobiomu może wpływać na hormony, neuroprzekaźniki, zachowanie – modulując bezpośrednio i pośrednio nasze zdrowie i czynności, jakie wykonujemy. Przykładowo, poniższe artykuły opisują, w jaki sposób mikrobiom może przyczyniać się do rozwoju cukrzycy typu 2, a nawet do tego, czy… chce nam się ćwiczyć.
Co możemy zrobić, aby poprawić/naprawić mikrobiom jelit? Jego stan jest zależny od wielu czynności prozdrowotnych, a na czele znajduje się: prawidłowe odżywianie oraz ograniczanie ilości spożywanych leków, w szczególności antybiotyków. Dieta powinna być różnorodna, bogata w nieprzetworzone produkty, a silnie korzystne działanie mają np. kiszone warzywa. Możemy także od czasu do czasu wspomóc się dobrej jakości suplementem probiotycznym.
– Nie chce ci się ćwiczyć? Może nie masz odpowiednich bakterii jelitowych (Artykuł, PL)
https://forsal.pl/lifestyle/zdrowie/artykuly/8629081,nature-bakterie-jelitowe-chec-do-cwiczen.html
– Bakterie jelitowe mogą odgrywać rolę w rozwoju cukrzycy typu 2 (Artykuł, PL)
#mikrobiom #jelita #nauka
3. Co konkretnie “psuje” jelita i pogarsza mikrobiom?
— Karagen, E407, substancja żelująca;
— Karboksymetyloceluloza, E466, substancja emulgująca, zagęszczająca i stabilizująca;
— Nadmiar cukru – szczególnie tego prostego, w formie dodatku, niewystępującego naturalnie;
— Sztuczne słodziki – niektóre są jednak bezpieczne (erytrytol, ksylitol, stewia), a z pewnością są lepsze od zwykłego cukru;
— Żywność smażona, zasadniczo – im bardziej wysmażona, tym gorzej;
— Tłuszcze trans – przede wszystkim z produktów wysokprzetworzonych;
— Napoje alkoholowe;
— Palenie papierosów;
— Antybiotykoterapia – niszczą one nie tylko bakterie patogenne, dlatego trzeba z rozsądkiem je stosować oraz stosować probiotykoterapię;
— Niektóre leki – np. NLPZ, szczególnie często i długotrwale stosowane, inhibitory pompy protonowej;
— Stres psychiczny w nadmiarze;
— Choroby i alergie, np. celiakia – należy stosować dietę, która nie szkodzi;
— Cięcie cesarskie, brak karmienia piersią – naturalne metody są korzystniejsze.
Jak widać więc, istnieje wiele czynników, lecz na wiele z nich mamy wpływ. Pamiętajmy, że mamy do czynienia z mechanizmem działającym w dwie strony. Negatywne zachowania działają niekorzystnie na mikrobiom, a pogorszony mikrobiom sprawia, że zachowujemy się bardziej niekorzystnie dla zdrowia. Dlatego właśnie należy przełamać błędne koło i zastąpić je pozytywnym.
– 13 rzeczy, które niszczą Twoje JELITA, mikroflorę i perystaltykę | Dr Bartek Kulczyński (Film/audio, PL)
#mikrobiom #medycyna #zdrowie
4. Kojarzysz post dopaminowy? To koncepcja, która ma swoich zwolenników i przeciwników, a polega na zrobieniu sobie przerwy od wszystkich źródeł dopaminy, przede wszystkich ekranów, socialmediów, gier, pornografii, często także muzyki, słodyczy itp. – w zasadzie wszystkiego, co dostarcza prostej przyjemności. Taki okres może pomóc “zresetować” układ nagrody, jednak według nowszych doniesień, wcale nie jest niezbędny i wcale nie jest najlepszy. Lepiej wychodzi ograniczenie i kontrolowanie “dawców dopaminy”, zamiast całkowitej rezygnacji. I wydaje się to logiczne. Gdy chcemy schudnąć, nie robimy całkowitego postu od jedzenia, po którym następuje powrót do starych nawyków. Wiemy, że trzeba ograniczyć nadmiar spożywanych kalorii, zmienić nawyki, a następnie aby utrzymać efekty, należy trzymać się nowych zasad. W przypadku układu nagrody jest podobnie. Pamiętaj, że zmiany tego typu tylko pozornie będą skutkować trwałym ograniczeniem przyjemności. Po pewnym czasie zaadaptujesz się do nowej skali odczuwanej przyjemności, a rzeczywiste korzyści zdrowotno-psychologiczne sprawią, że będziesz czuć się nawet lepiej niż wcześniej.
– Skip the Digital Detox—Abstinence Won’t Work (But This Does) (Artykuł, ENG)
https://www.nirandfar.com/digital-detox-failure
Mój krótki wpis na temat postu dopaminowego: https://sebastianchudziak.pl/post-dopaminowy/
#dopamina #uzależnienie #psychologia
5. Wielu czytelników mojego newslettera powiedziało mi, że przeze mnie odinstalowało TikToka 🙂 Tym razem ponownie nie będę wypowiadał się o tej aplikacji pozytywnie – przedstawię natomiast ciekawą prezentację pokazującą mechanizmy stojące za jej uzależniającym potencjałem. Algorytm TikToka uczy się zachowania użytkownika i dopasowuje treści, które jak najbardziej przyciągną i utrzymają jego uwagę. Korzysta m.in. z: interfejsu pozbawionego łatwych opcji “wyjścia”, tworzenia w Tobie nawyku “przewijania” bez myślenia o tej akcji, przedstawia treści stworzone według prostego schematu, zawierające zwykle element nieprzewidywalności, ponadto ma miejsce: wytwarzanie w użytkowniku subtelnego poczucia bycia obserwowanym i przedstawianie treści w sposób “karmiący” układ nagrody niczym gra w jednorękiego bandytę.
Innymi słowy: tracisz czas na aplikację, która jest stworzona z myślą o wciąganiu Cię, wykorzystując opracowane przez naukowców mechanizmy psychologiczne. Możesz w tym czasie robić inne rzeczy, ale to do Ciebie należy wybór, jak spędzasz swój czas. Ważne tylko, abyś potrafił(-a) zauważyć, czy nie stosujesz w stosunku do siebie racjonalizacji i usprawiedliwień w stylu “po pracy chcę się trochę odmóżdżyć”.
– The Psychology Behind TikTok’s Addictive Feed (Prezentacja, ENG)
https://growth.design/case-studies/tiktok-feed-psychology
Sprawdź też artykuł o uzależnieniu od smartfona: https://sebastianchudziak.pl/jak-odstawic-smartfona-i-odciac-sie-od-uzaleznienia-od-niego/
#psychologia #uzależnienie #ciekawostki
6. Garbisz się, więc zaczynasz ćwiczyć plecy, aby poprawić postawę ciała. To dobrze, to skuteczne rozwiązanie. Jednak jak w niemal każdym przypadku – możesz przesadzić lub robić to nieprawidłowo. Przede wszystkim: ważna jest różnorodność ćwiczeń oraz mobilność. Nadmierny trening tylko jednego rodzaju ruchu (np. podciągania) może skutkować dysbalansem strukturalnym sił mięśniowych oraz ograniczeniem mobilności. Powinniśmy wykonywać ćwiczenia przyciągania zarówno od góry do dołu, jak i od przodu do tyłu (oraz oczywiście ruchy wypychania, skrętne itd.). W samej poprawie postawy ciała bardzo ważną, jeśli nie najważniejszą rolę pełni odpowiednia mobilność, którą ćwiczymy po prostu wykonując ćwiczenia rozciągające. Te możemy wdrażać w dowolny sposób – podczas treningu, po treningu, między treningami, w domu w dzień, wieczorem – kiedy tylko chcemy. Uważajmy tylko na silne rozciąganie rano, kiedy temperatura ciała jest obniżona. Wtedy elastyczność tkanek jest mniejsza i warto rozciągać się powoli i z umiarem, aby uniknąć naciągnięć.
– „Back Training” is Ruining Your Posture! (Video, ENG)
https://www.youtube.com/watch?v=40MIaOLxH6w
#postawaciała #sylwetka #mobilność
7. Wolno piszesz na klawiaturze? Nie potrafisz pisać bez ciągłego patrzenia na nią? A może używasz tylko jednego lub dwóch palców lub ciągle popełniasz błędy? Pisanie na klawiaturze to umiejętność jak każda inna i można się jej uczyć. Czytelnicy starszej daty powinni pamiętać popularny dawno temu program Mistrz Klawiatury. Aktualnie tego typu narzędzia są dostępne za darmo, przez internet. Może warto poświęcić czasem kilka chwil na naukę pisania, skoro jest to swego rodzaju inwestycja, która może się zwrócić? Oczywiście mówimy tu o pełnowymiarowej klawiaturze komputera stacjonarnego/peceta, a nie klawiaturze smartfona. Jednak i w tym ostatnim przypadku jest możliwość zastosowania standardowej klawiatury i podpięcie jej przez bluetooth lub bezpośrednio przez kabel. Na rynku dostępne są nawet składane klawiatury pełnowymiarowe. Jeśli dużo piszesz, pomyśl o takiej opcji – powinna ona ułatwić Ci życie.
– TypingClub (Aplikacja, ENG)
https://www.typingclub.com/sportal/
– Kurs Pisania (Aplikacja, PL)
#pisanie #klawiatura #wskazówka
8. Wygoda nie zawsze idzie w parze z tym, co korzystne. Co więcej, często w ogóle nie zauważamy pewnych korzyści, bo są one drobne, odroczone w czasie, kumulujące się. I zapewne Twoje myśli zmierzają teraz ku zdrowiu, aktywności fizycznej, edukacji, produktywności… jednak tym razem nie o tym. Mowa o płaceniu za zakupy elektronicznie lub fizyczną gotówką. To drugie to mniejsza wygoda, ale wiele zalet. Do zalet należy zaliczyć trzy główne:
— Płatności elektroniczne sprawiają, że niewielki procent płatności przekazywany jest do banków/największych korporacji, na czym z czasem, kumulacyjnie, tracimy wszyscy.
— Płacenie gotówką pozwala na większą anonimowość i swobodę – możemy uniknąć sytuacji, w której zostawiamy trwały ślad w systemie gdzie jesteśmy, co kupujemy i ile płacimy.
— Większa kontrola wydatków, ponieważ od razu widzimy ile wydajemy. Z tego powodu być może, przynajmniej od czasu do czasu, zastanowimy się chwilę dłużej przed wydaniem pieniędzy. Ponadto – możemy ograniczyć się przed nadmiarowymi zakupami wychodząc z domu tylko z określoną ilością pieniędzy.
Warto dodać także, że wiele osób obawia się (nadmiernie, a może realistycznie?), że za jakiś czas zwykła gotówka zostanie wyparta przez waluty cyfrowe, co może dać władzom i korporacjom przerażająco dużą kontrolę nad obywatelami. Dlatego zawsze powinniśmy bronić gotówki i nie polegać wyłącznie na pieniądzu cyfrowym.
– Apel sklepów: „Prosimy płacić tylko gotówką!” Znamy wszystkie koszty prowizji za terminale. Co na to klienci? (Artykuł, PL)
#gotówka #pieniądze #banki
9. Wkroczyliśmy w erę, w której sztuczna inteligencja (AI) potrafi naprawdę wiele i jest szeroko dostępna dla przeciętnych ludzi. Poniżej znajdziesz generator playlist (wyszukiwarkę utworów muzycznych) na podstawie opisu. Możesz w dowolny sposób opisać co chcesz uzyskać, a AI spróbuje dobrać utwory pod Ciebie. Jeśli wyniki nie zadowolą Cię – spróbuj innego opisu. Według mnie – to narzędzie może naprawdę uprzyjemnić życie i pomóc poznać nowe “smaczki” muzyczne 🙂
– Natural Language Playlist (Narzędzie/aplikacja, ENG)
https://www.naturallanguageplaylist.com/
#muzyka #ciekawostki #narzędzia
10. Portale informacyjne żerują na emocjach, a przeglądając agregatory informacji możemy “zużywać” wiele godzin dziennie. A czas, jak doskonale wiemy, to cenny i ograniczony zasób. Jeśli z jakiegoś powodu chcesz lub potrzebujesz być na bieżąco, skorzystaj z poniższego portalu/aplikacji. InfoPiguła, bo o niej mowa, zbiera różne newsy i informacje oraz przedstawia je w możliwie neutralny sposób, bez żerowania na emocjach i narracji często graniczącej z propagandą. Mamy do wyboru ograniczoną do najważniejszych informacji wersję bezpłatną lub rozbudowaną wersję w cenie około 9-12 zł miesięcznie (stan na 2023-01). Nie jest to treść sponsorowana, polecam ją, ponieważ sam korzystam z tego portalu/newslettera od dawna i jestem zadowolony.
– InfoPiguła (Portal/aplikacja/newsletter, PL)
#informacje #newsy #ciekawostki
Złota Myśl Na Dziś: Wysoka sprawność fizyczna sprawia, że codzienne życie jest łatwiejsze
Co najbardziej Ci się spodobało? Daj znać, odpowiadając na ten e-mail lub w komentarzu. Przekręcenie kalejdoskopu zajmie mi chwilę. Kolejny numer newslettera przeczytasz już za 2 tygodnie. Pamiętaj, aby zaprosić swoich znajomych do zapisania się na stronie: https://sebastianchudziak.pl/kalejdoskop 🙂
Zachęcam do słuchania mojego podcastu “Podcast Na Zdrowie”: https://sebastianchudziak.pl/nazdrowie/
… oraz śledzenia moich kanałów na YouTube: https://www.youtube.com/c/SebastianChudziak/
https://www.youtube.com/channel/UCWGDvxGuPUH6UCN-GYjgTOw
Archiwum Newslettera jest dostępne na stronie https://sebastianchudziak.pl/kalejdoskop/
Jeśli chcesz pomóc w rozwoju Newslettera i otrzymywać jeszcze lepsze treści, wypełnij proszę tę ankietę: https://forms.gle/ZK5Bf2jZoCXjMtaK7
Pozdrawiam,
Sebastian
Zapisz się:
Jeśli formularz nie jest dostępny lub nie działa, wyłącz dodatki blokujące reklamy/skrypty. Na tej stronie niemal w ogóle nie ma reklam 🙂