Opis badania
Poniżej przedstawiam wyniki badania, które posłużyło mi do napisania pracy magisterskiej na kierunku Zdrowie Publiczne na Uniwersytecie Medycznym w Lublinie z 2018 roku.
Abstrakt (streszczenie) PL
Temat: Regularna aktywność fizyczna jako czynnik różnicujący subiektywne poczucie zdrowia i jakość życia mężczyzn i kobiet
Wstęp: Aktywność fizyczna to czynność towarzysząca człowiekowi od początku istnienia gatunku. W dzisiejszych czasach, mimo pozornie panującej na nią mody nadal zbyt duża część społeczeństwa nie uprawia jej wystarczająco wiele.
Cel: Ustalenie związku pomiędzy uprawianiem regularnej aktywności fizycznej a samooceną zdrowia i jakością życia badanych oraz wzajemnych powiązań i motywów pomiędzy elementami zachowań zdrowotnych wśród osób trenujących regularnie bądź nieregularnie.
Materiał i metody: Kwestionariuszem ankiety własnego autorstwa wraz z narzędziem standaryzowanym WHOQOL-BREF została objęta grupa 424 osób, w tym 206 mężczyzn i 218 kobiet. Badani to głównie osoby młode (88% badanych w wieku 14-34 lat). Za regularne uprawianie aktywności fizycznej przyjęty został próg wykonywania co najmniej 2 treningów tygodniowo.
Wyniki: Regularna aktywność fizyczna jest czynnikiem różnicującym istotnie samoocenę zdrowia i jakość życia respondentów bez względu na jej rodzaj. Dłuższy staż i częstsze wykonywanie ćwiczeń przekłada się na wyższą ocenę zdrowia i jakości życia w każdej domenie: somatycznej, psychicznej, społecznej i środowiskowej. Wyższe wskaźniki dla elementów związanych ze zdrowiem i jakością życia dotyczą także podejmowana dowolnych, oprócz pracy fizycznej, aktywności ruchowych, również nieregularnie.
Wnioski: Należy dążyć do zwiększenia uprawiania aktywności fizycznej w dowolny, możliwy sposób. Większa regularność, dłuższy staż i częstsze trenowanie przekładać się może na lepszą ocenę własnego zdrowia, poprawę zachowań zdrowotnych i całkowitej jakości życia.
Słowa kluczowe: aktywność fizyczna, regularność, zdrowie, samoocena zdrowia, jakość życia, zachowania zdrowotne, sport
Abstrakt (streszczenie) ENG
Subject: Regular physical activity as a factor differentiating men and women subjective health and quality of life
Introduction: Physical activity is an activity that accompanies man from the beginning of the genre’s existence. Nowadays, despite the seemingly prevailing fashion, too much of the society still does not do enough of it.
Aim: To establish a connection between practicing regular physical activity and self reported health and quality of life of respondents and the interrelationships and motives between elements of health behaviors among people training regularly or irregularly.
Material and methods: A group of 424 people, including 206 men and 218 women, were included in the questionnaire of their own authorship together with the WHOQOL-BREF standardized tool. The respondents are mainly young people (88% of respondents aged 14-34). For regular physical activity, a threshold of at least 2 workouts per week was adopted.
Results: Regular physical activity is a factor that significantly differentiates the health and quality of life of respondents regardless of their type. A longer internship and more frequent exercise translate into a higher assessment of health and quality of life in every domain: somatic, mental, social and environmental. Higher indicators for elements related to health and quality of life also apply to any physical activity, including physical activity, which is also irregular.
Conclusions: One should strive to increase practicing physical activity in any possible way. Greater regularity, longer work placement and more frequent training may translate into a better assessment of one’s own health, improvement of health behaviors and a total quality of life.
Keywords: physical activity, regularity, health, self-assessment of health, quality of life, health behaviors, sport
Informacje na temat badania
Temat: Regularna aktywność fizyczna jako czynnik różnicujący subiektywne poczucie zdrowia i jakość życia mężczyzn i kobiet
Cel główny: Ustalenie związku pomiędzy uprawianiem regularnej aktywności fizycznej a samooceną zdrowia i jakością życia badanych.
Problemy szczegółowe:
- Jaka jest ogólna ocena jakości życia badanych identyfikowana za pomocą skali WHOQOL BREF?
- Jaka jest ocena jakości życia badanych w sferach: fizycznej, psychologicznej, społecznej i środowiskowej?
- Jaka jest samoocena zdrowia badanych?
- Czy uprawianie regularnej aktywności fizycznej różnicuje istotnie jakość życia i samoocenę zdrowia respondentów?
- Czy istnieje związek pomiędzy stażem i rodzajem uprawianej aktywności fizycznej a samooceną zdrowia i jakością życia badanych?
- Czy zmienne: wiek, płeć, miejsce zamieszkania, stan cywilny, wykształcenie mają znaczenie dla kształtowania się samooceny zdrowia, ogólnej jakości życia badanych oraz poszczególnych jej dziedzin?
Co wniesie to badanie?
Istnieje wiele badań wskazujących na pozytywy płynące z uprawiania aktywności fizycznej. W moim badaniu chcę sprawdzić kwestie, które często są zapominane, pomijane lub nieuwzględniane:
- Staż treningowy a zdrowie i jakość życia
- Rodzaj uprawianej aktywności fizycznej a zdrowie i jakość życia
- Regularność i sezonowość – czy nieregularne treningi też mogą być korzystne?
- Czy praca fizyczna lub aktywny tryb życia może zastąpić ćwiczenia fizyczne?
- Czy istnieje wyraźna różnica w uprawianych dyscyplinach a zdrowiu i jakości życia?
- Czy sport zawodowy to nadal zdrowie?
- Jakie są motywy osób niećwiczących?
Na podstawie wyżej wymienionych można będzie m.in. spróbować:
- Dostosować zalecenia co do aktywności fizycznej dla różnych osób
- Wprowadzać bardziej precyzyjne metody, dzięki którym osoby niećwiczące rozpoczną regularne ćwiczenia
- Ocenić związek pracy fizycznej z celowymi treningami
- Ocenić czy zawodnicy różnią się znacząco od osób trenujących amatorsko
Wyniki i wnioski
TL;DR: Aktywność fizyczna wiąże się z wyższą samooceną zdrowia i jakością życia w sposób liniowy: więcej aktywności = lepsze oceny. Nie ma znaczenia jaka to jest aktywność. Lepiej jest robić cokolwiek, nawet nieregularnie, niż nie robić nic. Każdy dodatek aktywności ruchowej (nieregularne treningi, spacery) powinien być lepszy niż całkowity brak ruchu. Praca fizyczna nie wiąże się jednak z takimi korzyściami.
Wyniki szczegółowe
Badana grupa: N=424
| Płeć | N (%) |
| Mężczyzna | 48,6 |
| Kobieta | 51,4 |
| Wiek | N (%) |
| 14-24 | 49,3 |
| 25-34 | 38,7 |
| 35-49 | 11,1 |
| 50-64 | 0,9 |
| Zamieszkanie | N (%) |
| Miasto >25.000 | 70,3 |
| Miasto <25.000 | 15,3 |
| Wieś | 14,4 |
| Stan cywilny | N (%) |
| Wolny | 47,4 |
| Związek nieformalny | 35,4 |
| Związek formalny | 14,4 |
| Pozostałe | 2,8 |
| Zatrudnienie | N (%) |
| Uczy się/studiuje | 46 |
| Pracuje na umowę | 45,8 |
| Pracuje dorywczo | 12,3 |
| Nie pracuje | 11,3 |
| Własna działalność | 6,8 |
| Wykształcenie | N (%) |
| Wyższe | 44,3 |
| W trakcie studiów | 36,6 |
| Średnie | 16 |
| Podstawowe | 2,4 |
| Zawodowe | 0,7 |
Zmienne: wiek, płeć, miejsce zamieszkania, wykształcenie i zatrudnienie nie różnicują istotnie statystycznie samooceny zdrowia ani średniej jakości życia badanych.
Podsumowanie ogólne
- Regularna aktywność fizyczna jest czynnikiem różnicującym bardzo znacznie zarówno samoocenę zdrowia jak i jakość życia respondentów;
- Rodzaj uprawianej aktywności fizycznej nie ma istotnego znaczenia dla samooceny zdrowia i jakości życia badanych;
- Pozytywny związek lepszej samooceny zdrowia oraz lepszej jakości życia zauważany jest także przy częstszym przemieszczaniu się oraz nieprowadzeniu siedzącego trybu życia, jednakże w przypadku pracy fizycznej nie wykazuje się takiej zależności;
- Samoocena zdrowia jest istotnie skorelowana ze średnią jakością życia badanych;
- Czynnikiem silnie różnicującym jakość życia badanych w sposób korzystny jest pozostawanie w związku.
Wyniki problemów szczegółowych
- Jaka jest ogólna ocena jakości życia badanych identyfikowana za pomocą skali WHOQOL-BREF?
Średnia jakość życia ogółu badanych (n=424) została oceniona w skali 0-100 na 63,47+-15,53. W ogólnym pytaniu na temat oceny własnej jakości życia w skali 1-5 badani uzyskali średni wynik 3,62+-0,85. Ocena własnej jakości życia jest pozytywnie skorelowana (r=0,524) z końcowym, średnim wynikiem jakości życia.
- Jaka jest ocena jakości życia badanych w sferach: fizycznej, psychologicznej, społecznej i środowiskowej?
W poszczególnych domenach badani uzyskali wyniki w skali 0-100:
- QoL somatyczna 68,52+-15,16,
- QoL psychologiczna 62,2+-18,71,
- QoL socjalna 57,98+-24,52,
- QoL środowiskowa 65,17+-15,2.
- Jaka jest samoocena zdrowia badanych?
Blisko połowa badanych (49,8%) ocenia swój stan zdrowia jako dobry. W pięciostopniowej skali od 0 do 4 ogólna samoocena zdrowia badanych to 2,81+-0,83 (76,14%). W pięciostopniowej skali od 1 do 5 zadowolenie ze swojego zdrowia wynosi 3,54+-0,95 (70,8%).
- Czy uprawianie regularnej aktywności fizycznej różnicuje istotnie jakość życia i samoocenę zdrowia respondentów?
Regularna aktywność fizyczna zdecydowanie różnicuje jakość życia i samoocenę zdrowia respondentów w zależności od uprawia regularnie bądź nieuprawiania regularnie aktywności fizycznej:
- Średnia samoocena zdrowia (0-4): regularnie: 3±0,73 (80%), nieregularnie: 2,33±0,86 (66,6%)
- QoL somatyczna: regularnie: 71,05±13,87, nieregularnie: 62,27±16,42;
- QoL psychologiczna: regularnie: 64,97±16,98, nieregularnie: 55,33±20,97;
- QoL socjalna: regularnie: 60,13±23,16, nieregularnie: 52,66±26,98;
- QoL środowiskowa: regularnie: 66,78±14,54, nieregularnie: 61,17±16,09;
- QoL średnia: regularnie: 65,74±14,19, nieregularnie: 57,86±17,27.
Średnia różnica w ocenie jakości życia na korzyść trenujących regularnie wynosi 7,88/100, natomiast największa różnica zauważana jest w domenie psychologicznej (9,64/100). Istotne znaczenie ma także fakt, iż osoby uprawiające nieregularnie aktywność fizyczną cechuje istotnie wyższa samoocena zdrowia i jakość życia od osób nietrenujących w ogóle, jednak cechy te są istotnie niższe w stosunku do osób trenujących regularnie.
- Czy istnieje związek pomiędzy stażem i rodzajem uprawianej aktywności fizycznej a samooceną zdrowia i jakością życia badanych?
Samoocena zdrowia wzrasta stopniowo wraz ze stażem treningowym. W każdej z badanych 5 grup pod względem stażu samoocena zdrowia wzrastała wraz ze zwiększającym się stażem treningowym. Jakość życia badanych w zależności od stażu treningowego nie osiągnęła progu istotności statystycznej (p=0,104) pomiędzy wszystkimi badanymi grupami, jednak zauważana jest również tendencja wzrostowa wraz ze zwiększaniem się stażu treningowego. Grupa trenujących krócej niż 6 miesięcy uzyskała średni wynik jakości życia równy 60,78+-13,37, natomiast trenujący ponad 5 lat 68,4+-13,98. Rodzaj aktywności fizycznej (różne jej formy) nie różnicuje istotnie ani samooceny zdrowia, ani średniej jakości życia badanych. Istotne znaczenie dla lepszej samooceny zdrowia i jakości życia ma także nieprowadzenie siedzącego trybu życia oraz częste chodzenie pieszo. Praca fizyczna nie różnicuje samooceny zdrowia ani jakości życia badanych.
- Czy zmienne: wiek, płeć, miejsce zamieszkania, stan cywilny, wykształcenie mają znaczenie dla kształtowania się samooceny zdrowia oraz jakości życia badanych?
Zmienne: płeć, wiek, miejsce zamieszkania, wykształcenie ani zatrudnienie nie różnicują istotnie zarówno samooceny zdrowia jak i jakości życia badanych. Jednakże stan cywilny wysoce istotnie różnicuje jakość życia, jednocześnie nie różnicując oceny zdrowia respondentów. Osoby w stanie cywilnym „wolnym” cechuje zdecydowanie niższa jakość życia w domenach: społecznej oraz psychologicznej.
- Jaki jest stosunek do aktywności fizycznej osób, które nie uprawiają jej regularnie?
Osoby nieuprawiające regularnej aktywności fizycznej nie uprawiają jej głównie z powodów takich jak: brak motywacji, aby zacząć, odczucie nadmiernego zmęczenia na co dzień, problem z wytrwaniem w regularnym ćwiczeniu oraz brak czasu na aktywność fizyczną. Jedynie 4,9% nietrenujących regularnie respondentów wskazuje, iż w ich okolicy nie ma możliwości uprawiać aktywności, którą lubi. Nietrenujący regularnie nie różnią się znacząco od trenujących w odniesieniu do przydatności w codziennym życiu kondycji fizycznej ani atrakcyjnej sylwetki, jednakże jest dla nich istotnie mniej ważna siła mięśni.
Wnioski
- Dostępna literatura wskazuje, iż aktywność fizyczna wpływa na cały organizm w wyjątkowo korzystny sposób. Wyniki badania wskazują, iż osoby aktywne fizycznie cechują się istotnie wyższą samooceną zdrowia oraz jakością życia, wobec tego przypuszczać można, iż to właśnie uprawianie aktywności fizycznej wpływa na ich poprawę. Potwierdza to także lepsza samoocena zdrowia i jakość życia osób trenujących dłużej (z większym stażem treningowym).
- Aktywność fizyczna oddziałuje na człowieka ogólnoustrojowo, prawdopodobnie w każdym aspekcie życia, przyczyniając się do ogólnej poprawy funkcjonowania.
- Warto dążyć do uprawiania dowolnej aktywności ruchowej zawsze, kiedy to możliwe. Wyniki badania wskazują, iż każda dodatkowa aktywność fizyczna (poza pracą fizyczną) przyczynia się w pewnym stopniu do poprawy samooceny zdrowia i jakości życia. Jeśli nie jest możliwe uprawianie jej regularnie, lepszym rozwiązaniem od nieuprawiania jej w ogóle będzie uprawienie jej nieregularnie. Istotne znaczenie może mieć także ogólna, podstawowa aktywność fizyczna w postaci np. spacerowania.
Plik z pracą [pdf – download]
Kliknij w link, aby zobaczyć lub pobrać plik: POBIERZ (kopia)
Jeśli wyniki pracy w jakiś sposób zmotywowały Cię do zwiększenia swojej aktywności ruchowej – zajrzyj na Encyklopedię Siłowni – możesz znaleźć tam cenne wskazówki w jaki sposób zacząć.
To może Cię zainteresować:
Sekcja poniżej nieaktualna – informacje o badaniu do pracy magisterskiej
Informacje ogólne
Prowadzę badanie do pracy magisterskiej dotyczące związku uprawiania regularnej aktywności fizycznej z jakością życia i samooceną zdrowia. Serdecznie proszę o wypełnienie kwestionariusza i podzielenie się nim ze znajomymi. Zainteresowane osoby, które wypełnią kwestionariusz mogą otrzymać wyniki badań i ich opracowanie po ukończeniu badania. Planowany termin obrony pracy: lipiec 2018.
Link do oficjalnej wersji badania: https://goo.gl/forms/LmK6sOw1qbRzdxvu2
Aktualny stan: praca obroniona (5 z wyróżnieniem)
