Kalejdoskop to newsletter wysyłany co 2 tygodnie. Zawiera streszczenia artykułów/filmów/badań/nagrań z zakresu funkcjonowania człowieka, zdrowia, aktywności fizycznej, produktywności, rozwoju, psychologii oraz przydatne aplikacje, ciekawostki i wskazówki.
Cześć!
I… wszystkiego najlepszego w nowym roku! Jak to mówią, “święta święta i po świętach” i coś w tym jest – zleciało szybciej, niż się spodziewałem 🙂 Jednocześnie, miałem co robić i w tym czasie znalazłem dużo nowych, ciekawych treści do pierwszego w tym roku Kalejdoskopu. Mam nadzieję, że treści te pomogą Ci w poprawie swojego zdrowia i produktywności, a być może okażą się pomocne przy… postanowieniach noworocznych.
Życzę przyjemnego, tym razem wszystkiego! 🙂
1. Siłownie przeżywają chwilowe oblężenie. Według statystyk nawet ponad 90% noworocznych postanowień dotyczy zdrowia, w tym nawet 85% dotyczy ćwiczeń. Dlaczego jednak już w lutym lub marcu wszystko wróci do normy? Problemów z postanowieniami noworocznymi jest wiele:
— Bierzemy na siebie za dużo, bez przemyślenia, pod wpływem impulsu – zamiast tego wdrażajmy zmiany po kroku i zaplanujmy co i jak ma się zmienić;
— Nie polegamy na dyscyplinie, ale na chwilowym przypływie motywacji;
— Nie bierzemy pod uwagę ewentualnych przeszkód i nie zakładamy elastyczności;
Zamiast klasycznych postanowień noworocznych pomyśl o ustanawianiu sobie konkretnych, mierzalnych, realistycznych celów. I to najlepiej nie raz na rok, a np. raz na miesiąc lub kwartał. Jeśli chcesz się za to wszystko wziąć nieco poważniej, zachęcam do wysłuchania mojej rozmowy z audycji w Radiu Lublin.
– Czas Zuchwałych: Noworoczne postanowienia (Rozmowa/podcast, PL)
#nowyrok #cele #postanowienia
2. Prosta teoria dotycząca nałogów/złych nawyków mówi, że są one spowodowane wzrostem dopaminy podczas wykonywania danych czynności, a gdy ich zaprzestajemy, dopamina spada i wpadamy w tzw. dołek. Oczywiście jest to nieco bardziej skomplikowane, ale podstawowy mechanizm w uproszczeniu wygląda dokładnie w ten sposób. Jednym z rozwiązań jest próba “robienia niczego” gdy czujemy, że zbliża się ten dopaminowy dołek. Gdy czujesz wewnętrzną chęć zrobienia czegoś (co nie jest logicznie pożądane, korzystne), spróbuj skupić się na tym i przez jakiś czas nie wykonywać jakichkolwiek czynności. Będziemy odczuwali pustkę, dziwne odczucie pragnienia i najważniejsze jest, aby w tym czasie nie wziąć ponownie danej substancji/nie rozpocząć ponownie tej uzależniającej czynności. Idealnie jest, gdy w tym czasie przez pewien okres będziemy wykonywać jakąś czynność nie dającą większego zastrzyku dopaminy (czytanie tekstu, rozciąganie się, zmywanie naczyń – tylko pojedyncza, prosta czynność). Tego typu zachowanie może pomóc w zahamowaniu wchodzenia w nałóg. Gdyby okazało się, że nie dajesz rady tego zrobić, to jest to dla Ciebie znak, że problem może być już na bardziej poważnym etapie zaawansowania i warto skonsultować się ze specjalistą lub podjąć poważniejsze kroki.
– 3 Proste Kroki do Rzucenia Nałogu i Nawyku (Audio+animacja, PL)
#nawyk #nałóg #dopamina
3. Niektóre proste czynności zabierają bardzo dużo czasu. Jedną z takich czynności jest nawyk przeglądania smartfona w łóżku wieczorem lub rano. Inna kwestia to odpowiednio prowadzony multitasking. Ten nieodpowiednio prowadzony będzie zazwyczaj zabierał czas, ponieważ będzie obniżał jakość wykonywanych czynności. Mimo iż wydaje nam się, że robimy 2 czynności naraz, to tak naprawdę robimy ledwo po ćwiartce pierwszej i drugiej. Właściwy multitasking to połączenie zadania angażującego, wymagającego naszej uwagi z zadaniem, które nie wymaga uwagi. Ta strategia może zaoszczędzić bardzo dużo czasu. Przykładem właściwych połączeń jest rozciąganie się lub gotowanie obiadu podczas oglądania Youtube’a. Ważne jest także priorytetyzacja i planowanie. Na przykład dobrze jest planować z góry, co zjemy w najbliższych dniach, zamiast za każdym razem myśleć, co to będzie. Pomyśl też o delegowaniu różnych zadań na innych lub dzieleniu się zadaniami. Możesz też nawet komuś za to zapłacić. Przykładem może być umycie okien czy zrobienie zakupów w sklepie. Choć wszystko to wydaje się mało znaczące, to może zsumować się do… kilkuset godzin rocznie.
– How to Have 13 Months a Year | 5 Simple Lifestyle Changes (Audio+animacja, ENG)
#planowanie #czas #produktywność
4. Świetny materiał na temat wirusów i zakażeń mikrobiologicznych. Jest to video, przy którym po prostu można usiąść, oglądać i słuchać jako coś, czym zaspokoimy swoją ciekawość, na przykład w trakcie jedzenia, rozciągania się lub odpoczynku. Jednakże możemy z niego wynieść kilka ciekawych informacji dotyczących tego, w jaki sposób działają zagrożenia mikrobiologiczne. Autor filmu opisuje pewną historię, w której doszło do zarażenia się poważnym wirusem oraz w jaki sposób badane są wirusy i jakie poziomy bezpieczeństwa są używane w laboratoriach, aby skutecznie chronić się przed nimi. Możemy wynieść z tego video również informację, że niebezpieczeństwo może czyhać w różnych dziwnych, niepozornych miejscach. I warto mieć to na uwadze podczas przyszłych podróży 🙂
– To wyszło z jaskini (Film, PL)
#mikrobiologia #medycyna #ciekawostki
5. Każda ilość alkoholu szkodzi. W rozmowie prowadzący edukuje na temat alkoholu i mówi m.in. o takich kwestiach jak to, że żyjemy w sekcie sterowanej przez koncerny alkoholowe. Z jakiegoś powodu wmówiono nam, że alkohol jest ok. I nadal funkcjonuje on często jako coś, przy czym wznosi się toast – często paradoksalnie mówiąc przy tym “na zdrowie”. Alkohol to często też podstawowy napój, przy którym rozstrzyga się różne zadania biznesowe i podpisuje umowy (to chyba posowiecki spadek). Jednym z problemów jest to, że alkohol reklamowany jako jest jako dozwolony od 18 roku życia. To powoduje, że staje się on towarem pożądanym wśród młodzieży, która wręcz nie może doczekać się, by móc go legalnie pić (a robi to oczywiście dużo wcześniej, poniekąd pragnąc dorosłości).
Każda ilość alkoholu powoduje negatywne konsekwencje dla zdrowia i nie ma czegoś takiego jak mała, niewielka ilość alkoholu, która działa w jakikolwiek sposób korzystnie. Również takie produkty jak wino i tym podobne “wytrawne trunki” nie mają korzyści i możemy porównać je do zrobienia sobie bardzo zdrowej sałatki z warzyw, orzechów i strączków, do której dosypiemy trochę azbestu. W kontekście postanowień noworocznych jedną z rewelacyjnych opcji jest właśnie postawienie sobie za cel porzucenie spożywania alkoholu. Tutaj warto pamiętać o tym, żeby stawiać sobie cel w formie pozytywnej. Czyli nie stawiać sobie celu takiego, jak “nie piję alkoholu”, tylko postawić sobie za cel na przykład: “Jestem osobą, która nie spożywa alkoholu.”
– 60 mg czystego alkoholu wywołuje mikroudar w naszym mózgu. Robert Rutkowski – didaskalia#45 (Podcast/rozmowa, PL)
#alkohol #uzależnienie #edukacja
6. Zestawienie 66 pozytywnych newsów i informacji z 2023 roku. Wśród nich np.:
— Bardzo duże postępy w eliminacji różnych chorób na świecie;
— Postępy w przechodzeniu na czystsze źródła energii;
— Zmniejszenie się przestępczości i poprawa bezpieczeństwa w wielu obszarach świata;
— Więcej zieleni w wielu miastach;
Przeglądając je, być może pomyślisz “same nic nie znaczące, nowoczesne hasła, które nie mają żadnego pokrycia w rzeczywistości”. Jesteśmy przesiąknięci negatywnymi informacjami, łatwiej je zauważamy, bardziej się do nich przywiązujemy. Widzimy więcej zła niż dobra. Dlatego mimo wszystko, według mnie, warto jest docenić takie zestawienie nacechowanych pozytywnie newsów.
– 66 Good News Stories You Didn’t Hear About in 2023 (Artykuł, ENG)
https://futurecrunch.com/goodnews2023/
#pozytywne #newsy #informacje
7. Racjonalna dieta powinna dostarczać wszystkich potrzebnych składników we właściwych ilościach. Niektórzy wybierają diety ograniczające prawie do zera węglowodany, czyli tzw. diety ketogenne. Jednak i w tym przypadku mogą wystąpić ogromne różnice: dieta ketogenna może składać się zarówno ze zdrowych, jak i niezdrowych produktów. Czy jednak dieta ketogenna oparta o dość zdrowe produkty jest remedium na wszystko i jest najzdrowsza? Niekoniecznie. Wszystko sprowadza się do jakości spożywanych produktów. Powinniśmy unikać prostych węglowodanów – które faktycznie mają wiele negatywnych skutków – ale rozsądne diety oparte o źródła zdrowych, złożonych węglowodanów nie będą szkodzić. Nie musimy mieć restrykcyjnej diety, aby osiągać korzyści zdrowotne.
W artykule z linku poniżej opisane jest badanie na gryzoniach, które były karmione różnymi dietami. Wysokotłuszczowe diety niosły za sobą wiele negatywnych zmian, w tym problemy z układem odpornościowym i zwiększone ryzyko raka okrężnicy. Co ciekawe, nawet dieta bogata w tłuszcze roślinne okazała się szkodliwa.
Mój komenatrz: warto jednak podchodzić ostrożnie do badań na zwierzętach, gdyż wyniki z nich to tylko możliwość, a nie werdykt. Wszystko sprowadza się po prostu do zdrowego, rozsądnego odżywiania.
– Dieta ketogenna nie jest najlepsza ani najzdrowsza. Może skrócić życie i poważnie zaszkodzić zdrowiu (Audio/video, PL)
– Diety wysokotłuszczowe są niezdrowe (Artykuł, PL)
https://naukawpolsce.pl/aktualnosci/news%2C100065%2Cdiety-wysokotluszczowe-sa-niezdrowe.html
Sprawdź też mój podcast o odżywianiu: https://sebastianchudziak.pl/pnz12/
#dieta #odżywianie #keto
8. Większość Polaków nie ma większych oszczędności. Co piąty nie ma ich wcale, a mniej niż 1 na 4 ma ponad 20 tys. zł.
Istnieją 2 główne problemy:
— Nie jesteśmy w stanie odłożyć, bo nie mamy z czego – za mało zarabiamy i nie chcemy odkładać kosztem niezaspokojenia podstawowych potrzeb;
— Nasze podstawowe potrzeby nie są często wcale podstawowe, bo ulegamy konsumpcjonizmowi. Co zostaje, to wydajemy.
Nowy rok – nowe postanowienia – nowe cele. Może to akurat okazja, aby wziąć się na finanse? Chociażby, aby przejrzeć dokładnie na co i ile wydajemy, aby zacząć prowadzić dokładny spis finansów/budżet domowy. Jeśli tego jeszcze nie robisz – pomyśl, czy nie warto zacząć 🙂
– Polacy bez oszczędności. Co piąty nie ma odłożonych pieniędzy (Artykuł, PL)
https://www.polsatnews.pl/wiadomosc/2023-12-30/polacy-bez-oszczednosci-co-piaty-nie-ma-oszczednosci/
Sprawdź też mój podcast o finansach: https://sebastianchudziak.pl/pnz24/
#finanse #pieniądze #oszczędzanie
9. Gdy zauważysz jakąś “psujkę”, coś, co sprawia, że tracisz czas, zdrowie, pieniądze, dobre samopoczucie – spróbuj to jak najszybciej zanotować. Przykładowo, jeśli zauważysz, że w jakiejś sytuacji odruchowo wyciągasz smartfona i przeglądasz na nim internet tracąc czas, zanotuj to. Dzięki notatkom zauważysz co się powtarza, dostrzeżesz schemat i będzie możliwe wprowadzenie zmian ku jego rozwiązaniu. Możesz też poprosić bliskich, aby przyglądali się Tobie i dali znać, jeśli dostrzegą coś, co można poprawić.
– Wskazówka/lifehack, bez linku
#produktywność #zdrowie #samodoskonalenie
10. Jeśli posiadasz w domu jakieś leki i suplementy diety, z których rzadko korzystasz, to przejrzyj raz na jakiś czas ich daty ważności. Bardzo często różne opakowania z preparatami zalegają na półkach, w pojemnikach, szufladach i tym podobnych miejscach. Po wielu latach nawet nie wiemy, co tam jest, a jeżeli zrobimy takie okresowe przejrzenie tych preparatów, może okazać się, że niektóre są przeterminowane nawet o kilka lat. Pamiętam, jak kiedyś przeglądałem takie pudełko z lekami u moich rodziców – niektóre były po terminie aż ponad 5 lat 🙂
PS: pamiętaj, aby przeterminowane leki zanieść do apteki do specjalnego pojemnika na takie odpady. Wyrzucanie ich do śmietnika lub kanalizacji niesie zagrożenie biologiczne.
– Wskazówka/lifehack, bez linku
#wskazówka #porządki #leki
Złota Myśl Na Dziś: Zdrowie to inwestycja, nie wydatek
Co najbardziej Ci się spodobało? Daj znać, odpowiadając na ten e-mail lub w komentarzu. Przekręcenie kalejdoskopu zajmie mi chwilę. Kolejny numer newslettera przeczytasz już za 2 tygodnie. Pamiętaj, aby zaprosić swoich znajomych do zapisania się na stronie: https://sebastianchudziak.pl/kalejdoskop 🙂
Zachęcam do słuchania mojego podcastu “Podcast Na Zdrowie”: https://sebastianchudziak.pl/nazdrowie/
… oraz śledzenia moich kanałów na YouTube: https://www.youtube.com/c/SebastianChudziak/
https://www.youtube.com/channel/UCWGDvxGuPUH6UCN-GYjgTOw
Archiwum Newslettera jest dostępne na stronie https://sebastianchudziak.pl/kalejdoskop/
Jeśli chcesz pomóc w rozwoju Newslettera i otrzymywać jeszcze lepsze treści, wypełnij proszę tę ankietę: https://forms.gle/ZK5Bf2jZoCXjMtaK7
Pozdrawiam,
Sebastian
Zapisz się:
Jeśli formularz nie jest dostępny lub nie działa, wyłącz dodatki blokujące reklamy/skrypty. Na tej stronie niemal w ogóle nie ma reklam 🙂